Máy trợ thở CPAP là thiết bị y tế dùng tại nhà để điều trị chứng ngưng thở khi ngủ, đặc biệt phù hợp với người lớn tuổi mắc chứng OSA hoặc COPD kèm OSA.
CPAP hoạt động bằng cách tạo dòng khí liên tục qua mặt nạ, giữ cho đường thở luôn mở suốt giấc ngủ. Nhờ đó, người dùng tránh được tình trạng ngừng thở, cải thiện oxy máu và ngủ sâu hơn.
Thiết bị gồm 6 bộ phận cơ bản như: bộ tạo khí, mặt nạ, ống dẫn, dây đeo đầu, bộ lọc khí, và máy tạo ẩm – giúp người dùng thở dễ hơn, không bị khô mũi họng.
Người già dùng CPAP có thể giảm mệt mỏi ban ngày, cải thiện trí nhớ, tăng sự tỉnh táo và hạn chế nguy cơ đột quỵ, đặc biệt nếu dùng đều đặn >2 tiếng mỗi đêm. Nghiên cứu cũng cho thấy CPAP giúp giảm tỷ lệ nhập viện ở người cao tuổi mắc bệnh mãn tính.
Nếu cha mẹ bạn đang mệt mỏi vì thở gấp, ngủ không ngon hoặc bị chẩn đoán OSA, đừng chần chừ cân nhắc máy CPAP. Việc dùng sớm có thể tạo bước ngoặt sức khỏe lâu dài.
Máy tạo oxy là thiết bị y tế hỗ trợ điều trị tại nhà cho người già mắc COPD nặng, suy hô hấp, hoặc thiếu oxy mạn tính (SpO2 ≤ 88%). Máy cung cấp oxy nồng độ cao, cải thiện chất lượng sống, độ tỉnh táo, giấc ngủ và kéo dài tuổi thọ nếu dùng tối thiểu 15 giờ mỗi ngày.
Có hai loại chính dùng tại nhà:
Lưu ý khi chọn thiết bị:
Máy trợ thở CPAP và máy tạo oxy phục vụ mục đích khác nhau trong việc hỗ trợ hô hấp:
| Tiêu chí | CPAP (Máy trợ thở áp lực dương liên tục) | Oxy (Máy tạo oxy/concentrator) |
|---|---|---|
| Chức năng chính | Giữ cho đường thở trên không bị xẹp khi ngủ | Tăng nồng độ oxy trong khí hít vào để cải thiện SpO₂ |
| Điều trị chính | Ngưng thở khi ngủ (OSA), COPD + OSA (Overlap Syndrome), suy hô hấp loại 1 | Thiếu oxy máu (SpO₂ thấp), COPD, suy hô hấp mạn tính hoặc cấp tính |
| Hiệu quả với OSA | Rất hiệu quả, giảm AHI, cải thiện giấc ngủ và huyết áp | Không điều trị nguyên nhân tắc nghẽn, chỉ cải thiện SpO₂ tạm thời |
| Ứng dụng COPD/OSA | Giảm đợt cấp, ổn định oxy máu, tăng thời gian sống | Dùng thêm với CPAP nếu SpO₂ vẫn thấp hoặc dùng riêng nếu không dùng được CPAP |
| Tiếng ồn | Có thể có tiếng gió hoặc ù nhẹ từ rò rỉ/động cơ | Có tiếng từ máy nén và quạt làm mát, nhưng mẫu mới có thể yên tĩnh hơn |
| Điện năng | Cần điện để hoạt động | Máy tạo oxy cần điện, bình oxy không |
| Bảo trì thiết bị | Vệ sinh định kỳ mask, ống, buồng ẩm; thay lọc khí | Vệ sinh lọc khí, khe thông gió; cần kỹ thuật viên nếu hỏng |
| Chỉ định lâm sàng | OSA, suy hô hấp loại 1, hội chứng chồng lấp | SpO₂ < 88–92%, COPD, béo phì gây suy hô hấp, không dung nạp CPAP |
| Chống chỉ định chính | Mặt chấn thương, hen cấp, suy hô hấp loại 2 (trừ trường hợp đặc biệt) | Quản lý thận trọng với bệnh nhân giữ CO₂ (CO₂ retention) |
| Kết hợp sử dụng | Có thể dùng cùng oxy nếu CPAP không đủ cải thiện oxy | Dùng cùng CPAP hoặc BiPAP trong COPD nặng/OSA |
Để chọn đúng máy trợ thở tại nhà cho người già, bạn cần căn cứ vào bệnh lý, khả năng sử dụng và mức độ hỗ trợ từ nhà cung cấp. Đối với người lớn tuổi mắc ngưng thở khi ngủ, máy CPAP là lựa chọn ưu tiên vì giúp duy trì đường thở thông suốt suốt đêm. Trong khi đó, người bị COPD, xơ phổi hoặc khó thở mạn tính thường cần máy tạo oxy với lưu lượng phù hợp để cải thiện chất lượng sống.
Dưới đây là 4 bước hướng dẫn chọn đúng thiết bị tại nhà:
Lưu ý: Nếu cha mẹ bạn khó ngủ, hay thức giấc về đêm, hãy ưu tiên thiết bị không ồn, nhẹ, có pin dự phòng và được cài đặt ngay tại nhà.
Hãy chọn thiết bị đáp ứng đủ 3 tiêu chí: đúng bệnh – dễ dùng – được hỗ trợ lâu dài. Điều này không chỉ cải thiện sức khỏe người thân, mà còn giảm gánh nặng chăm sóc cho chính bạn.
Lựa chọn thiết bị hỗ trợ hô hấp không chỉ là quyết định y tế, mà còn là cách thể hiện tình yêu và sự thấu hiểu dành cho người thân. CPAP phù hợp với người già mắc OSA nặng có chẩn đoán rõ ràng, trong khi máy tạo oxy lại là "phao cứu sinh" cho người bị COPD mạn tính. Hãy để S-med đồng hành cùng bạn, giúp bạn an tâm hơn trong từng nhịp thở của ba mẹ. Ghé thăm https://s-med.vn để khám phá giải pháp phù hợp cho sự an toàn và dễ thở của người thân yêu.
