Các loại máy thở không xâm lấn phổ biến trên thị trường hiện nay gồm BiPAP, CPAP và thiết bị lai (Hybrid), mỗi loại phù hợp với những nhu cầu hô hấp khác nhau.
Chọn đúng loại máy dựa trên tình trạng bệnh, khả năng kiểm soát và nhu cầu sử dụng tại nhà sẽ giúp người chăm sóc yên tâm hơn và nâng cao chất lượng sống cho người bệnh.
| Tiêu chí | CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) | BiPAP (Bilevel Positive Airway Pressure) |
|---|---|---|
| Áp suất khí | Một mức áp suất duy nhất, giữ đường thở luôn mở khi hít vào và thở ra. | Hai mức áp suất: cao hơn khi hít vào (IPAP), thấp hơn khi thở ra (EPAP), giúp dễ thở hơn. |
| Hiệu quả sử dụng | Hiệu quả cao trong điều trị ngưng thở khi ngủ (OSA), CPE và suy hô hấp nhẹ. | Hiệu quả hơn với COPD, OHS, CSA hoặc khi CPAP không đủ. |
| Dễ sử dụng | Dễ vận hành, phù hợp người lớn tuổi hoặc người mới bắt đầu. | Cần làm quen với cài đặt, phù hợp bệnh nhân có nhu cầu kiểm soát kỹ hơn. |
| Chi phí | Thường rẻ hơn (khoảng 500–1.000 USD). | Đắt hơn (1.700–3.000 USD), đổi lại là tính linh hoạt và hỗ trợ hô hấp tốt hơn. |
| Tính năng bổ sung | Có thể có bộ tạo ẩm, ống sưởi, thu thập dữ liệu. | Đa dạng hơn, có chế độ hỗ trợ thở ra, thu thập dữ liệu chuyên sâu. |
| Độ ồn | Yên tĩnh, một số máy có thể ồn khi người dùng khó thích nghi. | Rất yên tĩnh, phù hợp người nhạy cảm với tiếng ồn. |
| Khuyến nghị bác sĩ | Dùng cho OSA, CPE, suy hô hấp nhẹ. | Dùng cho COPD nặng, suy hô hấp có CO₂ cao, các bệnh thần kinh-cơ, hậu phẫu. |
| Tính cơ động (di động) | Có dòng máy nhỏ gọn, dùng khi du lịch. | Ít lựa chọn di động, nhưng một số máy có pin và thiết kế cho bệnh nhân mãn tính. |
| Nhóm người phù hợp | Người lớn tuổi, người có ngưng thở khi ngủ nhẹ đến vừa. | Bệnh nhân hậu COVID, COPD nặng, suy hô hấp cần hỗ trợ thở ra mạnh. |
| Hạn chế | Không phù hợp nếu cần hỗ trợ điều chỉnh thở ra linh hoạt hoặc áp lực cao. | Phức tạp cho người mới, chi phí cao, ít được bảo hiểm hỗ trợ hơn nếu không có chỉ định rõ. |
Để biết máy thở không xâm lấn nào phù hợp cho gia đình, bạn cần đánh giá tổng thể 5 yếu tố: mức độ bệnh, sự hỗ trợ của người chăm sóc, điều kiện sống, tài chính, và thời gian sử dụng. Đây là nền tảng để đảm bảo hiệu quả, an toàn và giảm bớt gánh nặng cho người bệnh cũng như người thân.
Nếu người bệnh đang hồi phục sau đợt cấp và có người thân hỗ trợ, sống ở nơi có điện ổn định, thì máy BiPAP sử dụng ban đêm là lựa chọn đáng cân nhắc.
Ngược lại, nếu người bệnh sống một mình, có trí nhớ kém hoặc điều kiện sống không đảm bảo (như mất điện thường xuyên), thì việc dùng máy tại nhà có thể gây rủi ro cao, đặc biệt với máy thở cần dùng gần như liên tục.
Ngoài ra, bạn cần xem xét kỹ chi phí lâu dài, không chỉ giá mua/rent máy mà còn các vật tư tiêu hao như mặt nạ, ống dây, lọc khí và nguồn điện dự phòng.
Thời gian sử dụng (ngắn hạn để phục hồi hay dài hạn cho bệnh mãn tính) cũng ảnh hưởng đến quyết định, vì liên quan đến kế hoạch chăm sóc, chi phí và việc huấn luyện người hỗ trợ.
Càng nhiều yếu tố ổn định (người chăm sóc có mặt, điều kiện sống tốt, bệnh nhân hợp tác, tài chính đủ), thì máy thở tại nhà càng khả thi. Nếu quá nhiều yếu tố bất lợi xảy ra cùng lúc, hãy tham khảo chuyên gia để cân nhắc các giải pháp thay thế hoặc hỗ trợ y tế chuyên sâu.
Để chọn máy thở không xâm lấn phù hợp, cần căn cứ vào tình trạng sức khỏe và hoàn cảnh sinh hoạt cụ thể của người bệnh.
Người cao tuổi sống một mình vẫn có thể dùng máy thở tại nhà nếu được đánh giá toàn diện và có hướng dẫn đúng, vì hiệu quả điều trị không thua kém người trẻ tuổi.
Với bệnh nhân hậu COVID cần phục hồi hô hấp, máy thở hai chiều (bilevel NIV) đang được nghiên cứu sử dụng song song với luyện tập để cải thiện sức bền và chất lượng sống – đặc biệt khi họ từng dùng máy thở trong giai đoạn cấp tính.
Sau phẫu thuật, đặc biệt các ca tim mạch, ổ bụng, máy thở không xâm lấn (CPAP/NIV) giúp hạn chế nguy cơ viêm phổi, rút ngắn thời gian nằm viện và giảm tỷ lệ tử vong. Người bệnh cần tỉnh táo, phối hợp được và có hỗ trợ y tế khi cần.
Trước khi chọn mua hoặc thuê, hãy chuẩn bị các thiết bị cơ bản như: máy chính, mặt nạ phù hợp, ống dẫn, nguồn oxy nếu cần, máy đo SpO2 và bộ tạo ẩm. Người chăm sóc cần được đào tạo kỹ lưỡng về cách dùng, theo dõi và xử lý tình huống khẩn cấp.
Mỗi tình huống cần máy thở khác nhau - vì vậy, đừng chọn theo “tốt nhất”, mà hãy chọn theo “phù hợp nhất” với người thân của bạn.
Việc dùng máy thở không xâm lấn tại nhà rất hiệu quả, nhưng tiềm ẩn rủi ro nếu bạn chọn sai thiết bị hoặc dùng không đúng cách.
Đầu tiên, hãy chắc chắn thiết bị có chứng nhận y tế (như CE hoặc FDA). Máy không đạt chuẩn có thể thiếu cảnh báo, sai áp lực, hoặc làm từ vật liệu nguy hiểm – gây tổn hại thay vì hỗ trợ hô hấp.
Tuyệt đối tránh mua máy xách tay (grey imports) từ nguồn không rõ ràng. Các máy này có thể lệch chuẩn điện, không tương thích phần mềm, không được bảo hành và đặc biệt không có hỗ trợ kỹ thuật, khiến liệu pháp bị gián đoạn.
Đừng đánh cược với thiết bị "không bảo hành" hay hàng cũ “giá hời”. Khi máy lỗi, bạn sẽ không sửa được, không có phụ kiện thay thế, và phải ngừng điều trị đột ngột – điều nguy hiểm nếu bạn phụ thuộc vào máy để thở khi ngủ.
Ngay cả máy tốt cũng không đảm bảo hiệu quả nếu bạn sử dụng sai cách: ổ cắm yếu, dây điện không đúng chuẩn, hoặc rò rỉ mặt nạ có thể khiến máy không đủ áp suất. Kết quả là giấc ngủ bị gián đoạn, áp lực phổi không đủ – tình trạng bệnh vẫn nặng.
Cuối cùng, vệ sinh máy đều đặn là bắt buộc. Nếu bỏ quên, bạn có thể hít phải vi khuẩn/mốc từ nước tạo ẩm hoặc ống thở – gây viêm phổi, ho kéo dài hoặc nhiễm trùng nặng.
Hãy xem máy thở như thuốc điều trị - cần đúng chuẩn, đúng liều và đúng cách. Luôn lắng nghe tư vấn bác sĩ, mua từ nhà cung cấp uy tín, và kiểm tra thiết bị kỹ lưỡng để đảm bảo người thân luôn được thở an toàn tại nhà.
Chọn sai máy thở không xâm lấn có thể gây lãng phí, sử dụng không hiệu quả, thậm chí ảnh hưởng đến sức khỏe người dùng. Nhiều gia đình mua theo cảm tính hoặc để người không trực tiếp sử dụng quyết định, dễ dẫn đến sai lệch giữa nhu cầu thực tế và thiết bị được chọn.
Ưu tiên sự phù hợp thực tế và hiệu quả dài hạn.
Đừng chỉ dựa vào giá cả hoặc quảng cáo. Hãy cân nhắc kỹ thói quen sử dụng trong gia đình, người dùng chính là ai, cũng như chi phí vận hành như điện năng và bảo dưỡng. Điều này giúp tránh trường hợp “có nhưng không dùng” – rất phổ biến trong các thiết bị y tế gia đình.
Thiếu kiến thức kỹ thuật và thao tác sai làm giảm hiệu quả máy.
Máy thở không xâm lấn cần được thiết lập đúng, từ thông số áp suất đến cách đeo mặt nạ. Nếu không hiểu rõ nguyên lý hoạt động, người dùng dễ bỏ qua các tính năng quan trọng hoặc gây hao điện do dùng sai chế độ.
Lời khuyên:
Hiểu đúng – chọn chuẩn – sử dụng đúng: đó là ba điều cơ bản nhưng sống còn để chiếc máy thở không xâm lấn phát huy tối đa giá trị cho sức khỏe người thân.
Chăm sóc hô hấp tại nhà giờ đây không còn là điều xa vời. Những dòng máy thở không xâm lấn hiện đại giúp bạn chủ động bảo vệ sức khỏe cho người thân một cách an toàn và nhẹ nhàng hơn mỗi ngày. Truy cập S-Med.vn để khám phá các thiết bị phù hợp nhất với nhu cầu gia đình bạn – một quyết định nhỏ, một thay đổi lớn cho chất lượng sống.
