Máy trợ thở là thiết bị hỗ trợ hô hấp và cải thiện oxy trong máu, đặc biệt quan trọng với những người mắc bệnh lý về hô hấp. Có bốn loại máy phổ biến: CPAP, BiPAP, máy thở (ventilator) và máy tạo oxy (oxygen concentrator), mỗi loại có cơ chế hoạt động riêng.
Mỗi loại máy đều có chức năng riêng, vì vậy việc lựa chọn cần dựa trên tình trạng sức khỏe cụ thể. Bạn có đang gặp dấu hiệu cần dùng máy trợ thở không?
Bạn cần sử dụng máy trợ thở nếu mắc phải các bệnh lý ảnh hưởng nghiêm trọng đến hô hấp như ngưng thở khi ngủ, COPD, suy hô hấp, rối loạn thần kinh cơ hoặc viêm phổi nặng. Những tình trạng này có thể gây thiếu oxy nghiêm trọng, đòi hỏi sự can thiệp của thiết bị hỗ trợ thở như CPAP, BiPAP hoặc máy thở cơ học.
Nếu bạn thường xuyên bị khó thở ngay cả khi hoạt động nhẹ hoặc ngay cả lúc nghỉ ngơi, đó có thể là dấu hiệu của COPD, suy tim, hoặc thiếu máu nghiêm trọng.
Khi nồng độ oxy trong máu giảm xuống mức nguy hiểm, cơ thể sẽ gửi ra những tín hiệu báo động rõ rệt. Các triệu chứng mệt mỏi, chóng mặt, lú lẫn xuất hiện do não và cơ bắp không nhận đủ oxy để hoạt động hiệu quả. Chỉ số SpO2 dưới 90% được xem là dấu hiệu của hạ oxy máu (hypoxia), có thể dẫn đến tổn thương nội tạng nghiêm trọng nếu không được can thiệp kịp thời.
Phương pháp đo nồng độ oxy trong máu giúp phát hiện tình trạng này một cách chính xác. Máy đo oxy đầu ngón tay (pulse oximeter) là công cụ đơn giản và tiện lợi, nhưng đối với những trường hợp nặng, xét nghiệm khí máu động mạch (ABG test) sẽ cung cấp dữ liệu chi tiết hơn về mức oxy trong cơ thể. Đặc biệt, bệnh nhân COPD có nguy cơ cao bị thiếu oxy do chức năng phổi suy giảm, dẫn đến suy hô hấp mãn tính.
Dấu hiệu ngưng thở khi ngủ có thể là lời cảnh báo bạn cần dùng máy trợ thở. Nếu bạn thường xuyên ngáy to, gián đoạn hô hấp khi ngủ, cảm thấy ngột ngạt hoặc tỉnh giấc nhiều lần trong đêm, đây có thể là triệu chứng của chứng ngưng thở khi ngủ (Sleep Apnea) – một tình trạng nguy hiểm có thể ảnh hưởng đến tim mạch và sức khỏe tổng thể.
Ngưng thở khi ngủ thường xảy ra khi đường thở bị tắc nghẽn, dẫn đến những khoảng dừng hô hấp lặp đi lặp lại trong đêm. Những dấu hiệu đi kèm có thể bao gồm mệt mỏi ban ngày, đau đầu buổi sáng và mất tập trung. Nếu không được điều trị, tình trạng này có thể gây tăng huyết áp, tiểu đường và các biến chứng tim mạch nghiêm trọng.
Các phương pháp chẩn đoán phổ biến bao gồm nghiên cứu giấc ngủ chuyên sâu (Polysomnography - PSG) để đo lường nhịp thở, mức oxy và hoạt động não khi ngủ.
Máy trợ thở CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) là phương pháp điều trị hiệu quả nhất, giúp duy trì đường thở mở và đảm bảo lưu lượng oxy ổn định suốt đêm.
Nếu bạn hoặc người thân mắc các bệnh phổi mãn tính như COPD, giãn phế quản hoặc xơ nang và thường xuyên gặp nhiễm trùng hô hấp tái phát, đó có thể là dấu hiệu cần đến máy trợ thở.
Những nhiễm trùng hô hấp dai dẳng thường gặp ở bệnh nhân mắc COPD, giãn phế quản hoặc xơ nang, do chức năng phổi suy giảm và tăng tiết đờm, tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển. Khi bệnh nhân bị nhiễm trùng nhiều hơn 2 lần mỗi năm, đặc biệt là viêm phổi tái diễn, đó là dấu hiệu cho thấy phổi không thể tự duy trì thông khí hiệu quả. Lúc này, máy trợ thở, đặc biệt là thông khí áp lực dương không xâm lấn (NPPV), có thể giúp hỗ trợ hô hấp trong giai đoạn cấp tính.
Ngoài ra, nếu người bệnh có các chỉ số FEV1 suy giảm nghiêm trọng và không đáp ứng tốt với kháng sinh hoặc steroid, việc sử dụng máy trợ thở có thể là một giải pháp để cải thiện tình trạng hô hấp.
Một trong những dấu hiệu quan trọng là mệt mỏi cực độ và khó thở do tích tụ CO2. Khi cơ thể không thể loại bỏ đủ carbon dioxide (CO2), nồng độ CO2 trong máu tăng cao, gây ra các triệu chứng nguy hiểm như mệt mỏi kéo dài, đau đầu vào buổi sáng, và suy giảm nhận thức.
Tình trạng này thường gặp ở những người mắc COPD, rối loạn thần kinh cơ hoặc suy hô hấp mạn tính, khiến họ khó khăn trong việc thở ra hết CO2. Nếu không kiểm soát, tình trạng này có thể dẫn đến suy hô hấp cấp tính. Các phương pháp chẩn đoán như đo khí máu động mạch và capnography giúp xác định mức độ ứ đọng CO2 và mức độ cần thiết của máy trợ thở.
BiPAP thường hiệu quả hơn CPAP trong việc loại bỏ CO2, do cơ chế hỗ trợ cả hít vào và thở ra, giúp cải thiện thông khí.
Máy trợ thở được khuyến nghị khi gặp các vấn đề nghiêm trọng về hô hấp như chứng ngưng thở khi ngủ nặng, COPD tiến triển, suy hô hấp cấp tính hoặc mãn tính, suy tim sung huyết, và khó thở do các bệnh thần kinh. Việc lựa chọn thiết bị phù hợp phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng của bệnh, sự thoải mái khi sử dụng, và khả năng tài chính.
Bảo dưỡng máy trợ thở: Để máy hoạt động hiệu quả, cần vệ sinh mặt nạ, ống dẫn khí, buồng tạo ẩm định kỳ bằng xà phòng nhẹ, thay bộ lọc 1-3 tháng/lần theo hướng dẫn của nhà sản xuất, và đảm bảo mặt nạ vừa khít để tránh rò rỉ khí.
Đừng để khó thở làm giảm chất lượng cuộc sống của bạn! Nếu bạn nhận thấy bất kỳ dấu hiệu nào được đề cập, hãy tìm hiểu thêm về máy trợ thở tại S-med.vn ngay hôm nay.