Người mắc COPD nặng có thiếu oxy mạn tính nên đeo mặt nạ oxy ít nhất 15–16 giờ mỗi ngày để đạt hiệu quả điều trị.
Một số hướng dẫn còn khuyến khích đạt ≥18 giờ/ngày, nhưng hiện chưa có bằng chứng chắc chắn rằng dùng đủ 24 giờ mang lại lợi ích sống còn cao hơn so với mức tối thiểu 15–16 giờ.
Tuy nhiên, với người bệnh nhẹ không thiếu oxy lúc nghỉ, việc sử dụng oxy hàng ngày không được khuyến cáo. Bác sĩ sẽ chỉ định dùng oxy nếu có bằng chứng thiếu oxy khi ngủ hoặc gắng sức, sau khi được đánh giá đầy đủ.
Để đảm bảo an toàn, lượng oxy cần được điều chỉnh phù hợp với mức SpO₂ mục tiêu (thường ≥90%) và tránh tình trạng thừa oxy gây ứ CO₂ ở người có nguy cơ suy hô hấp.
Bác sĩ cũng cân nhắc giữa thời lượng đeo, khả năng tuân thủ, và chất lượng sống vì đeo liên tục 24 giờ có thể gây gánh nặng mà không mang lại thêm lợi ích rõ rệt.
Có thể đeo mặt nạ oxy suốt đêm khi ngủ nếu được chỉ định y khoa đúng cách và có theo dõi cẩn thận.
Trong các trường hợp suy hô hấp mạn nặng, liệu pháp oxy tại nhà (bao gồm dùng ban đêm) được chứng minh mang lại lợi ích rõ rệt, như cải thiện độ bão hòa oxy và chất lượng cuộc sống.
Tuy nhiên, với bệnh nhân COPD chỉ có giảm oxy khi ngủ nhưng không thiếu oxy ban ngày, các nghiên cứu lâm sàng chưa cho thấy việc dùng oxy suốt đêm làm giảm tử vong hoặc trì hoãn bệnh tiến triển.
Một số rủi ro thường gặp gồm khô họng, khô mũi, kích ứng mắt do rò rỉ khí, và đau hoặc trầy da tại vị trí tiếp xúc mặt nạ.
Những vấn đề này tuy phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát bằng cách sử dụng hệ thống làm ẩm, điều chỉnh dây đeo và kiểm tra áp sát mặt nạ hàng đêm. Nếu bệnh nhân được kê đơn và duy trì độ bão hòa SpO₂ >90% khi ngủ, liệu pháp này có thể an toàn và hiệu quả.
Quan trọng là cần đánh giá đúng đối tượng sử dụng và theo dõi sát sao trong quá trình điều trị. Nếu xuất hiện các dấu hiệu bất thường như đau đầu buổi sáng kéo dài, khô niêm mạc nghiêm trọng, hoặc da bị tổn thương dai dẳng, cần liên hệ bác sĩ ngay để điều chỉnh mặt nạ, lưu lượng oxy hoặc đánh giá lại chỉ định.
Thời lượng đeo mặt nạ oxy khác nhau tùy theo bệnh lý như COPD, hen suyễn, hay xơ phổi, dựa trên mức độ thiếu oxy và chỉ số SpO2 mục tiêu của từng người bệnh.
.png)
Với COPD, đặc biệt là khi có nguy cơ giữ CO₂, mục tiêu là duy trì SpO₂ từ 88–92% để tránh ngộ độc CO₂. Chỉ dùng mặt nạ khi người bệnh bị thiếu oxy rõ rệt và ngưng ngay khi chỉ số ổn định. Oxy thường được cung cấp qua ống thông mũi 1–2 L/phút hoặc mặt nạ Venturi 24–28%, theo dõi sát khí máu và tình trạng lâm sàng.
Với hen suyễn cấp, mục tiêu là SpO₂ 94–98%. Oxy được điều chỉnh thay vì dùng 100% thường xuyên, vì có thể gây tăng CO₂. Dùng ống thông mũi 2–6 L/phút hoặc mặt nạ đơn giản 5–10 L/phút, và chỉ dùng mặt nạ túi dự trữ nếu SpO₂ <85%. Giảm oxy dần khi thuốc giãn phế quản và steroid phát huy hiệu quả.
Với xơ phổi và các bệnh phổi kẽ, mục tiêu SpO₂ cũng nằm trong khoảng 94–98%, hoặc mức cao nhất có thể nếu bệnh nặng. Dùng oxy để duy trì độ bão hòa khi nghỉ ngơi và vận động. Thời gian dùng phụ thuộc vào đáp ứng và có thể chuyển sang oxy di động/nửa đêm nếu cần.
Không có "mốc giờ cố định" để đeo mặt nạ. Hãy tập trung vào mục tiêu SpO₂ phù hợp từng bệnh, dùng lượng oxy tối thiểu và ngưng khi đã ổn định.
Đeo mặt nạ oxy liên tục quá lâu có thể gây hại nếu không được theo dõi và điều chỉnh đúng cách. Hai rủi ro lớn nhất là loét da do áp lực và tình trạng ứ CO₂ (tăng CO₂ máu) ở những người có nguy cơ như bệnh nhân COPD.
Loét da mặt có thể xuất hiện sau chỉ 2 giờ đeo mặt nạ chặt mà không kiểm tra da hoặc nghỉ xen kẽ. Vùng sống mũi, má và trán là nơi dễ tổn thương nhất. Dấu hiệu ban đầu gồm đau, ửng đỏ kéo dài hoặc lõm da – nếu phát hiện sớm, có thể thay đổi mặt nạ hoặc giảm áp lực để ngăn loét nặng hơn.
Ở bệnh nhân dễ giữ CO₂ như COPD hoặc béo phì, đeo mặt nạ với nồng độ oxy cao liên tục có thể khiến CO₂ tích tụ trong máu. Mục tiêu điều trị an toàn là giữ SpO₂ ở mức 88–92%, không cao hơn. Nghiên cứu cho thấy việc dùng mặt nạ Venturi với nồng độ kiểm soát giúp giảm nguy cơ này.
Để tránh biến chứng, hãy:
Đừng chờ thấy hậu quả mới điều chỉnh – vài phút kiểm tra có thể ngăn chặn nhiều ngày điều trị. Nếu thấy dấu hiệu khó chịu, hãy báo ngay cho nhân viên y tế.
Đeo mặt nạ oxy bao lâu là an toàn? Hãy theo sát kế hoạch điều trị và sử dụng mặt nạ đúng chỉ định của bác sĩ để đảm bảo an toàn và tránh biến chứng nguy hiểm.
Mỗi ngày, người chăm sóc nên kiểm tra:
Hằng tuần, đừng quên:
Lịch thay thế thiết bị cũng rất quan trọng:
Luôn đảm bảo không có nguồn lửa gần oxy, tránh các sản phẩm chứa dầu, không dùng ổ nối điện và duy trì thông gió tốt. Hãy ghi chép mỗi ngày và đặt bảng nhắc nhở tại nơi dễ thấy.
Dấu hiệu đỏ cần cấp cứu: thở gấp bất thường, lẫn lộn, SpO2 giảm dưới mức an toàn, đau ngực. Khi có dấu hiệu này, liên hệ bác sĩ hoặc gọi cấp cứu theo hướng dẫn.
Đối với người đang điều trị tại nhà, hiểu rõ thời lượng đeo mặt nạ không chỉ là câu hỏi kỹ thuật, mà còn là cách để chăm sóc bản thân một cách chủ động và yêu thương. Mỗi phút sử dụng đúng cách là một bước tiến gần hơn đến hơi thở ổn định, giấc ngủ yên lành và sự phục hồi bền vững. Nếu bạn cần hỗ trợ chọn thiết bị phù hợp hoặc được hướng dẫn đúng cách, đội ngũ của chúng tôi luôn sẵn sàng đồng hành cùng bạn tại [website của bạn]. Chăm sóc hô hấp bắt đầu từ sự thấu hiểu.
