Ngưng thở khi ngủ là một rối loạn giấc ngủ nghiêm trọng, trong đó hơi thở bị gián đoạn liên tục khi ngủ. Các đợt gián đoạn này, gọi là "sự kiện ngưng thở", có thể kéo dài từ vài giây đến vài phút và lặp lại nhiều lần trong đêm.
Loại phổ biến nhất là ngưng thở tắc nghẽn (OSA), xảy ra khi các cơ cổ họng thả lỏng quá mức, làm tắc nghẽn đường thở. Ngược lại, ngưng thở trung ương (CSA) xảy ra khi não không gửi tín hiệu đúng cách đến cơ quan hô hấp, tuy hiếm gặp hơn.
Tình trạng này không chỉ gây khó chịu mà còn tiềm ẩn nguy cơ cho sức khỏe nghiêm trọng. Các triệu chứng phổ biến bao gồm ngáy to, khó thở hoặc ngừng thở khi ngủ, và mệt mỏi quá mức ban ngày. Nếu không được điều trị, ngưng thở khi ngủ có thể dẫn đến huyết áp cao, bệnh tim mạch, và thậm chí tăng nguy cơ tử vong đột ngột.
Theo một nghiên cứu tại Tây Ban Nha, 71,5% người từ 65 tuổi trở lên có chỉ số ngưng thở - giảm thở (AHI) ≥ 10 sự kiện/giờ, cho thấy ngưng thở khi ngủ phổ biến hơn ở người cao tuổi.
Tác động đến sức khỏe cũng bao gồm rối loạn chuyển hóa, khi ngưng thở khi ngủ liên quan mật thiết đến kháng insulin và nguy cơ tiểu đường type 2. Một nghiên cứu tại Hoa Kỳ chỉ ra rằng 33,9% nam giới và 17,4% phụ nữ trong độ tuổi 30–69 mắc ngưng thở khi ngủ. Ngoài ra, chất lượng giấc ngủ bị suy giảm nghiêm trọng có thể dẫn đến suy giảm nhận thức, mất tập trung, và thậm chí tăng nguy cơ tai nạn.
Hãy tưởng tượng giấc ngủ như trạm sạc năng lượng cho cơ thể. Khi giấc ngủ bị gián đoạn liên tục, bạn không chỉ bị mất năng lượng mà còn đối mặt với những rủi ro sức khỏe nghiêm trọng. Nếu nhận thấy mình có triệu chứng, đừng chần chừ – hãy đến gặp bác sĩ để được tư vấn và điều trị kịp thời.
Ngưng thở khi ngủ, đặc biệt là ngưng thở tắc nghẽn (OSA), xuất hiện phổ biến ở người lớn tuổi bởi sự kết hợp của các thay đổi sinh lý và yếu tố liên quan đến tuổi tác.
Từ việc cơ cổ họng mất dần độ đàn hồi, gia tăng sự lắng đọng mỡ quanh vùng cổ, cho đến giảm chức năng cơ hô hấp, các yếu tố này khiến đường thở dễ bị sụp đổ khi ngủ. Hơn nữa, người cao tuổi thường bị ảnh hưởng bởi các bệnh lý nền như béo phì, tiểu đường, hoặc cao huyết áp, làm tăng nguy cơ mắc OSA.
Theo nghiên cứu, tỷ lệ mắc OSA ở nhóm tuổi từ 65 trở lên dao động từ 27% đến 80%, tùy thuộc vào tiêu chí chẩn đoán. Điều này không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ mà còn gây ra các biến chứng nghiêm trọng như suy giảm trí nhớ, nguy cơ té ngã, và thậm chí là gia tăng các bệnh lý tim mạch. Bạn có đang chú ý đến giấc ngủ của người thân cao tuổi để phòng tránh nguy cơ này?
Ngưng thở khi ngủ, đặc biệt là ngưng thở tắc nghẽn (OSA), thường gặp ở người lớn tuổi và mang theo nhiều rủi ro sức khỏe nếu không được nhận biết và can thiệp kịp thời.
Các dấu hiệu phổ biến bao gồm ngáy to, đôi khi kèm theo ngưng thở ngắn hoặc hít thở khó khăn trong khi ngủ. Người bệnh thường tỉnh dậy với cảm giác khô miệng, đau họng, hoặc đau đầu vào buổi sáng. Ban ngày, họ có thể cảm thấy mệt mỏi bất thường, dễ buồn ngủ hoặc gặp khó khăn trong tập trung và ghi nhớ.
Việc quan sát các triệu chứng cũng cần đến sự hỗ trợ của người thân. Gia đình có thể nhận ra những bất thường như tiếng ngáy ngắt quãng hoặc cơn giật mình do ngạt thở vào ban đêm.
Những người có triệu chứng này nên tự đánh giá nguy cơ bằng các công cụ như STOP Test hoặc thang đo buồn ngủ Epworth Sleepiness Scale (ESS). Đặc biệt, nếu có sự hiện diện của các yếu tố nguy cơ như béo phì, cao huyết áp, hoặc tiền sử bệnh tim mạch, việc thăm khám sớm với bác sĩ chuyên khoa là điều cần thiết.
Ngưng thở khi ngủ là tình trạng phổ biến ở người lớn tuổi, nhưng bằng cách thực hiện các thay đổi lối sống và tuân thủ các phương pháp điều trị, bạn có thể giảm đáng kể nguy cơ này. Dưới đây là những cách hữu ích:
Hãy thử các thói quen ngủ lành mạnh, như duy trì giờ đi ngủ cố định và tạo không gian phòng ngủ yên tĩnh. Bạn đã sẵn sàng cải thiện chất lượng giấc ngủ và sức khỏe tổng thể chưa? Thay đổi bắt đầu từ chính hôm nay!
CPAP (Continuous Positive Airway Pressure) và BiPAP (Bilevel Positive Airway Pressure) là hai thiết bị quan trọng trong việc quản lý chứng ngưng thở khi ngủ (OSA) ở người lớn tuổi.
CPAP cung cấp luồng khí áp lực ổn định qua mặt nạ, giữ cho đường thở mở suốt đêm, từ đó giảm 2,62 điểm trên Thang đo Buồn ngủ Epworth (Epworth Sleepiness Scale) và cải thiện các triệu chứng về giấc ngủ đêm (1,09 điểm) theo nghiên cứu trên 680 người tham gia.
Đặc biệt, CPAP còn giúp tăng tỉnh táo, cải thiện trí nhớ và giảm nguy cơ tim mạch ở nhóm tuổi này. Trong khi đó, BiPAP hoạt động với hai mức áp lực khác nhau (cao hơn khi hít vào, thấp hơn khi thở ra), giúp dễ thở hơn cho người gặp khó khăn với CPAP hoặc những người có bệnh lý hô hấp bổ sung như COPD.
Mặc dù vậy, cả hai thiết bị đều gặp một số trở ngại như tỷ lệ tuân thủ thấp ở người trên 80 tuổi, vấn đề về khó chịu khi sử dụng mặt nạ do da mỏng, và khó khăn về nhận thức trong việc vận hành thiết bị.
Ngưng thở khi ngủ, đặc biệt phổ biến ở người lớn tuổi, không chỉ là vấn đề sức khỏe mà còn ảnh hưởng sâu sắc đến chất lượng cuộc sống. Theo các chuyên gia, sử dụng liệu pháp CPAP (máy thở áp lực dương) là giải pháp hiệu quả nhất để kiểm soát chứng ngưng thở. Quan trọng là phải vệ sinh thiết bị định kỳ và đảm bảo mặt nạ vừa vặn để đạt hiệu quả tối ưu.
Ngoài ra, việc duy trì cân nặng hợp lý cũng đóng vai trò quan trọng. Chỉ cần giảm một phần nhỏ trọng lượng cơ thể cũng có thể cải thiện rõ rệt triệu chứng. Song song đó, thay đổi thói quen ngủ như duy trì tư thế nằm nghiêng và ngủ đủ giấc mỗi ngày giúp cải thiện chất lượng giấc ngủ. Người bệnh cũng cần hạn chế rượu và thuốc an thần vì chúng làm giãn cơ cổ họng, tăng nguy cơ tắc nghẽn đường thở.
Nhiều người cao tuổi đã thành công trong việc kiểm soát ngưng thở nhờ kết hợp các giải pháp trên. Ví dụ, ông Cường, sau khi sử dụng CPAP, chia sẻ rằng huyết áp đã giảm đáng kể và ông cảm nhận được sức sống trở lại. Câu chuyện này nhắc nhở chúng ta rằng, sự kiên trì và hỗ trợ từ chuyên gia là chìa khóa để cải thiện sức khỏe.
Bạn đã sẵn sàng hành động để chăm sóc sức khỏe giấc ngủ của mình chưa? Hãy bắt đầu ngay hôm nay bằng cách tham vấn bác sĩ và áp dụng các biện pháp trên!
Hãy bắt đầu chăm sóc giấc ngủ của bạn ngay hôm nay! Truy cập S-med để nhận tư vấn và giải pháp tối ưu cho giấc ngủ khỏe mạnh